Çevresel uyaranlar, beynin karmaşık yapısı içindeki curcunada düzenli bütünler olarak algılanır ve bu algılama biçimi birçok etken tarafından yönetilir. Söz konusu renk, form, doku gibi nesneleri ayırt etmemizi sağlayan özellikler olduğunda zihnimiz eski bilgilerini de devreye sokarak yeni bir tanımlama yapar yani yeni bir algı oluşturur. Özellikle çocukluk çağlarının etkisi yetişkin bireyler olduğumuzda da algısal sistemlerimizin üzerinde son derece kritik bir yer tutar ki biz, otomatik pilottaki beyin sistemlerimizde bunu fark etmeyiz bile.

İlaveten algıda seçicilik olgusu doğrultusunda o anki ilgi hangi yöndeyse insan baktığı nesneyi ve arkasındaki fonu şekil-zemin ilişkisine göre algılar. Yani ilginin odaklandığı şey şekil, geri kalanlar ise zemindir. Belli bir anda algılanan şeklin başka bir anda zemine dönüşmesi tamamıyla o andaki ihtiyaca ve ilgiye göre belirlenir. “Algısal değiş-tokuş” olarak tanımlanan bu ikircikli fenomene göre; şekil ve zemin aynı anda görülemediği gibi, ikisinin birleşimi de görülemez. Önce biri sonra diğeri daha sonra yine bir önceki görüntü görülür. Dış dünya sabit kalsa da görme sistemi birbiriyle çelişen iki bilgi arasında dinamik biçimde farklı yorumlar sunar. Kısaca çevremizde gördüğümüzü sandığımız tüm şekiller ve zeminler optik bir illüzyonun zihnimizdeki esintileridir.

Peki ya şekil canlı bir figürse!
... ve gerçek sandığımız her şey koca bir illüzyonsa!