Nöromimari çerçevesinde; yapısal ve kavramsal beyin, kullanıcı profili, yapının işlevi gibi parametreler dikkate alınarak “kanıta dayalı” bilgiler ışığında yapılan tasarımların “yaşayan mekânların” inşa edilmesinde önemli rol oynayacağı kanaatindeyim.

Yıllar içerisinde sinirbilim ve nöropazarlama araştırmalarının gelişmesi ile yapısal ve kavramsal beyin hakkında daha fazla bilgi sahibi olmaya başladık. Dolayısıyla “yaşayan mekân” kavramının içini doldurmak için gereken birikimi elde etme şansımız arttı. Fakat günümüz yapılarının çoğunluğunda hakîm olan his yoksunluğu, bireyi mekânda baskılamakta ya da mekânsal bir nesne haline getirmektedir. Bu durumu mimari yozlaşma olarak değerlendirebiliriz ki bu, toplumsal yozlaşmanın ve sosyal otizmin yayılmasına neden olur. Bunun nedenlerinden bir diğeri ise, mimarlık disiplininin yapılı çevreyi egosantrik-antroposantrik ya da narsisistik bir duyguyla yorumlanması ve bu anlayışla uygulamalar yapmasıdır.

Dış etkenlere karşı korunaklı bir ortam olarak öğretilen mimari mekân kavramının alt metni doğanın riskli olduğu mesajını barındırır. Bu ilkel mesaj, yapılı çevreyi inşa ederken doğaya ve doğal olana düşmanca tutumun önünü açar. Oysa yapılı ve doğal çevre birbirinin devamı niteliğinde holistik bir çerçevede değerlendirildiğinde sürdürülebilir ve yaşayan mekânları yaşama dahil etme şansı artar. İlaveten yapılı ve doğal çevreye holistik mercekle bakabilme yetisi mimarın mesleki bilgisi, deneyimi ve becerisinin kapsamını da genişletir: “Akliyat ve hissiyat liyakatin muhteviyatıdır.”

Bu mimari anlayışla inşa edilen yapılar sadece kendi döneminin eseri olarak kalmaz; bu hissi çağlar boyunca aktaran miras olarak da yaşamaya devam eder. Antroposantrik bir pragmatizmle mevzuyu yorumladığımızda bile “insanın esenliği ve refahı, doğayla kurduğu bağ nisbindedir” diyebiliriz. Çünkü yaşam ancak “yaşayan mekânlarda” süreklilik arz eder.