Alman korucu Peter Wohlleben “Ağaçların Gizli Dünyası” adlı kitabında; ağaçların birbiriyle yardımlaştıklarını, bilgi paylaştıklarını, arkadaşlık kurduklarını, birbirlerine elektriksel sinyaller göndererek tehlikelere karşı uyarabildiklerini yazıyor. 

19. yüzyılın son çeyreğinde Fransız Biyolog Claude Bernard ise hem bakterilerin hem de bitkilerin birçok anestetiğe, yaşamsal faaliyetlerini yavaşlatarak tepki verdiklerini ve algılama yeteneklerinin kaybolduğu bir tür hibernasyon ya da uyku durumuna geçtiklerini keşfettiğinde hayli şaşırmıştı. Homeostaz fenomenini tanımlayan Bernard, birçok hücreden ve farklı türde dokulardan gelen bu canlıların karmaşık ve çoklu sisteme sahip organizmalarını başarılı bir şekilde sürdürebildiğini gördü; üstelik büyük oranda selüloz içine hapsolmalarına ve gözle görünür hareketlerini sağlayan kaslardan yoksun olmalarına rağmen. Kökler o kadar akıllı hareket ediyordu ki yavaş fakat emin adımlarla yeraltında en fazla besin ve su olan bölgeye ilerleyebiliyordu. Bernard ayrıca hidrolik sirkülasyon sistemi sayesinde suyun bitkilerin yapraklarına ve çiçeklerine doğru çekilebildiğini fark etti. 

Bernard araştırmalarda (Bose’un çıkarımlarına benzer şekilde) üzerinde durmamız gereken önemli bir noktaya işaret eder: Bitkiler sinir sistemi olmadan, akla dayalı olmayan bir zekâ ve algılama sayesinde tüm bu mucizevi olayları gerçekleştiriyor.

“Bu ve benzeri araştırmaların doğanın bir bütün olarak ve her varlığın teker teker maddi varlığının ötesinde bir de ruha sahip olduğu görüşü olan animizm ve her şeyin bir bilinci olduğunu öne süren panpsişizm felsefesinin oluşturduğu morfik alan etkisi ile yapıldığını söylesem abartmış olur muyum?” Sanmıyorum. Çünkü düşünürün zihni üretilen öndeyi bilim insanı tarafından bilimsel veri olarak tercüme edilir.

Bilinen bir gerçektir ki morfik alan etkisi sadece insana has bir durum değildir: Bitkiler, hem titreşimsel hem kimyasal iletişimleri ile morfik alan yaratır; ekosistemin dengesi ve sürdürülebilirlikte morfik alanların etkisi önemlidir. Yüz Maymun Etkisini hatırlayalım. Bu bağlamda biyofilik tasarım hem insanın hem de doğanın doğal dengesine ve sürdürülebilirliğe hizmet eder. Spontane etkileşimlerin oluşturduğu morfik alanların limbik rezonansları yaşamı yörüngede tutar. Öyleyse doğayla sıkı dost olmak homeostatik denge ve sürdürülebilir bir yaşam için kaçınılmazdır desek abartmış olmayız sanıyorum.