On beş yaşında sara nöbetleri geçirmeye başlayan Henry Molaison adındaki hasta deneysel bir ameliyatı kabul etti.
Hipokampüs de dahil olmak üzere şakak (temporal) lobunun orta kısmı beyninin her iki yarımküresinden alınan Henry, ameliyat sonrası nöbetlerden kurtulmuştu. Fakat şimdi de ameliyatının ciddi yan etkileriyle baş etmek durumundaydı: Beyninde anıları depolayan bölgelerin alınması neticesinde yaşamının geri kalanı boyunca yeni anılar üretemeyecekti. Yeni anılar oluşturamamak bir yana Henry artık geleceğe dair hayaller de kuramamaya başlamıştı. Örneğin Henry’ye “yarın denize gideceğini düşün, ne hayal ediyorsun?” diye sorulduğunda Henry, “mavi renk” gibi yanıtlar verebilecek durumdaydı.
Henry’nin yaşadığı bu durum beyinle ilgili bir gerçeği gözler önüne seriyordu: Görevi geçmişle ilgili anıları depolamak olduğu düşünülen bu bölgeler aynı zamanda geleceğe ilişkin hayallerimizi de kurgularlar. Bir sonraki gün denize gitme hayali kuran hipokampüs, geleceğin kurgusunu geçmişle ilgili bilgileri yeniden bir araya getirerek oluşturur.
Ayrıca beyinde "default mode network" (DMN) olarak bilinen "varsayılan mod ağı" denilen yapı; hayal kurma, dinlenme, otomatik pilottaki davranışlar sırasında etkinliğinin artmasının yanı sıra geçmiş ve geleceği düşünürken de aktifleşir.
Öyleyse basit bir soru sorayım: Geçmişi hatırlamada hafıza, geleceği kurgulamada simülasyon yetisi aynı bölgeler tarafından yönetiliyorsa zaman dediğimiz olgu -yaşamı düzene sokmak için- beynin kronolojik çıktısı mıdır ve bugün aldığımız kararlarla geçmişi değiştirmek mümkün müdür?
John Wheeler’ın ortaya attığı “gecikmeli seçim deneyi”ne göre evet. Kuantum fiziğine göre bir parçacığın geçmişte izlediği yol, biz onu gelecekte nasıl gözlemlemeyi seçtiğimize bağlı olarak değişebilir. Yani gelecekteki bir karar, geçmişteki bir olayı şekillendirebilir.
Buna da nörokuantum diyolar.
Yorumlar