ChatGPT-4 sadece bir başlangıç...

Kıymetli Okurlarımız;

İsmim Ali Dindar, yazılım tutkunu ve teknolojiyi seven bir birey olarak elimden geldiğince ve dilim döndüğünce sizlere teknoloji ve yazılım dünyası hakkında bilgiler paylaşmak için huzurlarınızdayım. Türk Kazak Devlet Üniversitesi olan Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesi Mühendislik Fakültesinde Yazılım üzerine de yüksek lisans yapmaktayım. Küçük yaştan beri bir çok yazılım projesinde bulundum ve çalıştım. Diğer taraftan ana işim her ne kadar enerji sektörü olsa da sizlerle bol bol teknoloji konuşacağız ve paylaşım yapacağım.

O zaman başlayabiliriz :)

Teknoloji dünyası, yapısı gereği hep bir üst noktayı kendinde aradı.. Bir üst noktayı ürettiğini düşündüğümüz yerde yine kendisini fazlasıyla kanıtlamak istedi ve daha fazlasını üretmek istedi. Hiçbir zaman sonu gelmeyen bir döngünün içerisinde kendisini buldu. Ünlü Amerikan Patent Dairesi Başkanı Charless Duell bir konuşmasında ve 1899 yılında “Artık yeni hiçbir şey yok . İcat edilebilecek her şey icat edildi.” gibi bir gaf yapsa da veya 1903 yılında Ünlü Ford arabaları sahibi Henry Ford’un bankaya yaptığı kredi müracaatı sırasında kredi başvurusunu red eden banka müdürünün “Atlar her zaman
kullanılacaktır. Otomobil ise ancak geçici bir moda olabilir.” cümlesiyle o günlerdeki zihinleri özetlese de insanoğlu duyduğu bu cümleleri geri plana atarak üretmeye ve değiştirmeye de her zaman devam etmiştir.

Eğer bugün benim gibi bir teknoloji tutkununa “teknolojinin en üst sınırı nedir?” diye sorsanız Chatgpt derim. Ama chatgpt ise artık sonu gelmeyecek bir teknoloji dünyasının bir başlangıç noktasıdır derim.

Chatgpt’yi şöyle anlatmak lazım..

04 Eylül 1998 yılında ortaya çıkan Google, dünya da çok şeyi değiştirdi. Yazılım olarak ürettiği ve günümüzde de halen kullandığı “googlebot” isimli bir servisi tarafından, dünyadaki internet sitelerini girdi, verilerini okudu ve kaydetti. Yine dünyanın başka bir ucunda bir kişi bir veri aradığı zaman, aradığı veriyi yine Google dünyanın diğer ucundan getirdi ve arayan kişiye sundu. Bu aramalar sayesinde kendi reklam sistemlerini kurdu ve insanların yaptığı aramalara odaklanarak para kazandı. Ya da biz Google’ın bütün gelir kaleminin bu olduğu zannettik.. Değil... Konumuz Google olmadığı için bu konuya yine bilahare gireriz, konumuz Chatgpt olması sebebiyle chatgpt’den devam edelim.

ChatGPT’ye sahip olan OpenAI ismindeki şirket ise yine yukarıda anlattığım şekilde veya farklı yöntemleri de kullanarak kendi bot servislerini hazırladı ve internet sitelerindeki verileri kaydetti. Fakat bununla yetinmedi, yine ürettiği algoritmaları kullanarak cümleleri “yorumlamayı” öğrendi. Nasıl ki bir insan, bir insana sorduğu zaman cevap vermeden önce düşünüyorsa, tam olarak bunun aynısını da yapmayı öğrendi ve verdiği cevaplarda karşısına google gibi siteleri değil, o sitelerin içerisindeki kendisine göre doğru cevapları yine soruya göre yorumlayarak cevaplamayı öğrendi. Bir de bunu yabancı dili ekledi. Biz sorumuzu Türkçe dahi sorsak, eğer o cevap Japonca yayın bir internet sitesinde ise, gitti o bilgiyi de Türkçe’ye çevirip karşımıza çıkarmayı öğrendi. Belki de bizim günlerimizi alacak araştırmalarımızı birkaç saniyeye indirmemizi sağladı.

Şimdi görüntü itibariyle Chatgpt bir veriyi alıp, o veriyi yorumlamayı öğrenmesinden bahsettim sizlere, aslında bu bile muazzam bir teknoloji olduğu halde mevzu yine bununla da kalmayacaktır. Chatgpt’nin şu anda ki versiyonu buz dağının sadece görünen yüzüdür. Teknolojiyi teknoloji yapan unsurlardan bir tanesi de IOT’dir. Yani Nesnelerin İnternetidir. Bunu yazarak konuyu değiştirdiğimi zannetmeyin, aksine konuları birbirine bağlayınca
ortaya çıkan şeyin ne kadar “güzel” veya “tehlikeli” olduğunu anlamanıza yardımcı olmuş olacağım.

Nesnelerin interneti, günümüzde kullandığımız eşyaların ki bu her şey olabilir. Tamamen internete bağlı bir yapı ile çalışmasına olanak sağlıyor. Örneğin ofisimde bilgisayarıma bağlı olan prizim internete bağlı çalışmaktadır. Aynı prize bağlı bir 3D yazıcım da vardır. 3D yazıcımda bir ürün üretmeyi bitirdiğim zaman, o esnada Patagonya’da dahi olsam tek bir tıkla telefonumdan elektriği kapatırım.

Veya evimdeki lambalar da yine internete bağlıdır. Buna zamanlama ayarları ile gece yanıp sabaha karşı sönmesini sağlarım. Şehir dışında dahi olsam, dışarıdan her zaman “içeride biri hissi” var uyanmasını desteklerim. Veya çantamda her zaman airtag gibi bir takip cihazı bulundururum. Çantamın illa
çalınmasına gerek yok, ben de bir yerlerde unutabilirim. Böyle durumda çantamdan biraz uzaklaştığım an veya o benden uzaklaştığı an telefonuma bildirim düşer. Bu sayede çantamı nerede olursam olayım anlık görmemi sağlarım.

Veya bir yerde konumladığım bir kameranın önünden biri geçtiği anda bildirim alırım ve o esnada telefonu açıp ne olduğunu öğrenirim. Bunların tamamı “IOT” ismi verilen nesnelerin internetidir. Günümüzde hepimiz öyle veya böyle karşılaşırız.

İşin endüstri ve sanayi ayağına girmiyorum bile.. Bu konuyu açmaya kalkarsam, yayın yönetmenimiz Vedat bey beni telefonla arayıp “şu yazını kısalt” diyecektir :) Gelin şimdi Chatgpt ile IOT’nin bir arada çalıştığını hayal edin.. İşin güzel tarafı, sadece günlük işlerimizi değil hemen hemen her alandaki tüm işleri chatgpt gibi bir yapıyı kullanarak kendisinin yorumlanmasını sağlayabilir ve kullandığımıznesneleri yönetmesine izin verebiliriz.

Mesela, arabamızla evimize yaklaşırken fırındaki yemeğimiz pişmeye başlayabilir, lambalar yanabilir ve klimalar devreye girebilir. Çok basit bir örnekten bahsediyorum ki yapılmışlığı da vardır :)

Mesela İstanbul’da kıymetli bir dostum “Güneşin doğma” veya “Güneşin batma” saatlerine göre evin perdelerini açıp kapatıyor. Yine farklı basit bir yöntemdir. Başka bir örnek vermek gerekirse, mesela çocuğumuz belirli güzergahın dışında hareket ettiği anda, bize bildirimler gelebilir, o esnada çocuğunuza en yakında olan bir arkadaşınıza SMS veya bildirimler gidebilir ve oraya da yönlendirilmesini sağlayabilirsiniz.

Yine bu da farklı bir örnektir.

Bu örnekleri inanın sayfalarca verebilirim. Fakat işin içine giren yapay zeka ve nesnelerin interneti daha fazla yorumlamayı ve daha fazla yaptıkça ve öğrendikçe bizlerin yaşantısı da yıllar içerisinde değişecektir. Belki de yıllar sonra bu yazıyı açıp baktığımda kendi kendime “ne kadar basit şeyler yazmışım” diyeceğim. Çünkü yazılım algoritmalarını hemen hemen her gün kullanan birisi olarak, yapılabilecekleri kestirmekte oldukça zorlanıyorum.
Hep güzel şeylerden bahsettim, işin negatif yönünden uzun uzun bahsetmek istemiyorum ve kısa bir örnek ile özetleyeceğim.
Bu sistemler peki, silah sanayinde ne kadar ileri gidebilir dersiniz? İnanın ucu yok derim.

Özellikle son zamanlarda belirli bir akademik kitle “dijital diplomasi sistemleri” üzerine detezler geliştiriyorlar. Tamam vereceğim bu örnek size biraz saçma gelebilir ama imkansız değil..

Düşünün ki, devlet yönetimi bir şekilde yazılımlar ile yapılmaya başlandı. Siyasi süreçlerden bahsetmiyorum. Siyaset ayrı bir konudur, devlet yönetimi ayrı konudur. Ki günümüzde Adalet Bakanlığı dahi küçük davaları artık algoritmalarla karar verme aşamasına geldi ve süreçleri hızlandırıyor. Devlet organlarının yönetimi tamamen yazılıma odaklı bir hale gelirse ve bu Milli Savunma Konularını da bağlarsa, yazılım dünyası artık “askersiz” bir şekilde istediği her şeyi yapabilecek bir duruma gelebilir.

Uluslararası Hukuk için de aynı şey geçerlidir. Uluslararası kararlar belirli merciler tarafından doğru girildiği takdirde yorumlanabilir ve bir çok karar verilmesi sağlanabilir. Bunu sadece “savaş” gibi niteliklere bağlamamak gerekir. Örneğin A ülkesinde yaşanan uzun kuraklık, o bölge de su krizi başta olmak üzere bir çok gıda krizini tetikleyebilir. Algoritmalar vasıtasıyla o ülke de yaşayan insanların sayısından bu durumdan etkilenen insanların sayısı hesaplanıp, ihtiyaç olan gıda ve su miktarı yine yazılımlar sayesinde hesaplanarak bunun karşılığında ki maddi değer ülkelerden “bağış” olarak toplanabilir.

Böyle bir şey hem hatayı ortadan kaldırır. Hem de bağış yapan ülkelerin neye bağış yaptığı konusunda bir şeffaflık ortaya koyar. Bu örnekleri arttırmak her zaman mümkündür.

Son olarak sizler için chatgpt’ye şu soruyu sordum..

“Bir gazete de köşe yazısı yazmaya başladım. Sence yazının son kapanış cümleleri nasıl olmalı?”

Chatgpt şu cevabı verdi..
"Bu yazı, konunun sadece bir yüzüne ışık tutabildi, ancak umarım sizleri düşünmeye ve daha fazla araştırmaya teşvik etmiştir. Önemli olan, farkındalığımızı artırarak, toplumsal meselelerde ilerleme kaydetmektir."

:)

Bir sonraki yazı da görüşmek dileğiyle;