Awakenings Filminin Nöromimari Açıdan Yorumlanması

Bugün sizinle nöromimari araştırmamda sıklıkla bahsi geçen bir filmden bahsetmek istiyorum: AWAKENINGS (Uyanışlar).

Oliver Saks’ın Karısını Şapka Sanan Adam ve Müzikofili kitaplarından esinlenmiş öykülere dayanan bir film.

Sacks, Müzikofili adlı kitabında post-ensefalitik (beyin iltihabından kaynaklı zihinsel ve fiziksel aktivite bozukluğu) hastalardan biri olan Rose R.nin 1969’da L-dopa (dopamin bazlı ilaç) tedavisine başlattığında bu hastanın, onlarca yıl aradan sonra "donmuş" halinden kurtulup yeniden hareket etmeye başladığını ve hemen bir ses kayıt cihazı istediğini yazmaktadır. Sonraki birkaç gün boyunca gençliğinde 1920'lerin dans salonlarında duyduğu sayısız müstehcen şarkıyı söylediğini ve kaydettiğini belirten Sacks hikâyeye şu şekilde devam etmektedir: “Üstelik buna herkesten çok kendisi şaşırdı. ‘İnanılmaz şey,’ dedi Rose. ‘Anlayamıyorum. Bu şarkıları kırk yıldır duymadım, düşünmedim. Aklımda olduklarını bile bilmiyordum. Ama şimdi kafamın içinde dört dönüyorlar.’ Bu dönemde Rose nörolojik açıdan uyarılmış durumdaydı ve L-dopa dozajı azaltıldığında bu eski müzikal anılarını hemen "unuttu". Daha sonra, kaydettiği şarkıların tek dizesini bile anımsayamadı.”

Filmde Rose R. ve onun gibi hastaların örneklerini izleyeceğiz.

Ayrıca, Sacks’ın Karısını Şapka Sanan Adam adlı kitabından alıntıların da olduğu filmde doktor Malcom Sayer karakterinin katatoni hastasına (nöropsikiyatrik bozukluk sonucu belirli harekette kalma) uyguladığı çözüm, çevresel uyaranların yönlendirici etkisindeki gücüne dair örnek olarak verilebilir. Bu hasta manzarayı görmek için pencereye yaklaşırken belirli bir noktada durup daha ileri gitmemektedir. Dr. Sayer, hastanın yerdeki siyah beyaz karelerin bitimine kadar gidip durduğunu fark edince zeminin geri kalanını da siyah beyaz karelere boyamıştır. Bu sefer hasta önceden durduğu yerde durmamış pencereye kadar yürümeye devam etmiştir.

Nörolojik bozukluklara rağmen hastalar çevresindeki uyaranlara tepki verebilmekte ve zihinsel performansları artabilmektedir. Bu da mekân ve insan arasındaki etkileşim dilinin ne denli güçlü olduğunun kanıtı niteliğindedir.

İyileşme holistik bir süreçtir ve hastaya uygulanan tedavilerin yanı sıra çevresel uyaranların tedaviye dahil edilmesi ile daha kısa sürede sonuç alma ihtimali yükselir.

Eğer beynin gizemleri ile ilgileniyorsanız hafta sonu için değerlendirebilirsiniz.

Şimdiden iyi seyirler.