Napolyon’u öldüren Scheele yeşilinden PVC duvar kaplamalarına

Alman eczacı ve kimyager Carl Wilhelm Scheele, 1775 yılında sodyum ve bakır sülfatı karıştırarak bir pigment üretti. Scheele yeşili olarak adlandırdığı bu pigment Victoria döneminde tekstil, duvar kâğıdı, cam sektöründe hatta sabun yapımı, gıda boyaları ve tatlılarda da kullanılıyordu. Napolyon, Waterloo Savaşı sonrasında, St. Helena Adasına sürgüne gönderilmesinin ardından Longwood House’da yaşamaya başladıktan sonra evin odalarının ve banyosunun duvarlarını en sevdiği renk olan Scheele yeşili ile kaplattı. Ada ve banyodaki yüksek nem oranı yüzünden duvar kağıtları küflenmeye başladı ve yeşil boya içindeki bakır arsenit pigmentini, arsenik trimetil adı verilen çok zehirli buhara dönüştürdü. Bakır küvetinde yıkanmayı pek seven Napolyon arsenik buharına maruz kaldıkça çeşitli sağlık problemleri yaşamaya başladı. Sadece Napolyon değil, zamanla evdeki çalışanlarda da sarhoşluk, mide ağrısı, gerginlik gibi problemler ortaya çıktı. 6 yıl bu evde yaşayan ve mide kanserinden vefat eden Napolyon’un mezarının Fransa’ya taşınmasının ardından, saç örneği üzerinde yapılan testlerde, bünyesinde yüksek dozda arsenik tespit edildi. Arsenik yavaş yavaş Napolyon’u zehirlemişti.

Şimdi gelelim son dönemde hem fiyatı hem de uygulama kolaylığı açısından tercih edilmeye başlanan PVC duvar kaplamalarına.

PVC duvar kaplaması, vinil klorür monomer (VCM) gazının polimerizasyonu ile elde edilen bir malzemedir.

Yapılan araştırmalarda vinil klorüre maruziyetin akciğer, beyin kanseri başta olmak üzere birçok hastalığın artmasına neden olduğu tespit edilmiştir.

Isıya hassas olan ve oda sıcaklığında gaz hâlinde bulunan vinil klorürün duş sırasında oluşan sıcaklıkla, buharla ve nemle tepkimeye girme sonucu solunum ve deri yoluyla alınmasıyla sağlığa vereceği zararları düşünün. Tezgâh arasında kullanılan PVC’ler için de aynı şey geçerli elbette.

Hep bahsettiğim gibi mimar veya iç mimar mekân hekimi gibidir; sadece yapısal anlamda çalışmamalı aynı zamanda o yapıyı-mekânı deneyimleyecek olan kullanıcının bütüncül sağlığını da dikkate almalıdır.

Bu arada Scheele ve türbe yeşilinin "ölüm" çağrışımı ilginç bir benzerlik.