Sorumluluklar ne zaman öğrenilir?

Sorumluluklar, yaşamımızın her alanında var olan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Yaşamımızın her alanında var olması sebebi ile de şüphesiz öğrenmemiz gereken en önemli yaşam becerilerindendir diyebiliriz.

Sorumluluk; bir kimsenin üstüne aldığı, yapmak zorunda bulunduğu ya da yaptığı bir iş için gerektiğinde hesap verme durumu olarak tanımlanmaktadır.

Sorumluluk alma becerisi, çocukluk yıllarında aile içinde başlamalıdır. Aile içerisinde daha rahat ve birarada yaşayabilmek için düzen, güven, dürüstlük, sevecenlik, adalet ve uyum sağlamak için herkesin sorumlulukları vardır.

Çocuklarını kendi sorumluluklarını alacak şekilde eğitmek ise ebeveynlerin sorumluluğudur. Erken çocukluk döneminde, ev içerisinde verilen küçük görev dağılımlarına katılımı ile bir bireyin sorumluluk alma becerisinin temelleri atılmaktadır. Ayrıca ev içerisinde, kirli çamaşırlarını sepete atmak, yemek tabağını bulaşık makinasına koymak, dişlerini fırçalamak, ortak yaşam alanında kişisel eşyalarını toplamak gibi verilen görevler sorumluluk becerisine katkı sağlayacağı gibi, öz disiplin dediğimiz, bireye ne yapacağının söylenmesine gerek olmadan, kendini kontrol edebilme ve kendi için koyduğu hedefler doğrultusunda düzenli bir şekilde çalışma becerisi kazanmalarına da katkı sağlayacaktır.

Bir bireyin sorumluluk alma becerisinin gelişimi elbette ebeveynlerin tutumu ile şekillenmektedir.

Örneğin; ebeveynler çocukların yataklarını toplamalarını, oyun oynadıktan sonra onları toplamalarını isteyerek sorumluluk alma becerisinin temellerini atmak için isteklerde bulunmaktadırlar. Benim en çok dikkatimi çeken konu, ebeveynlerin çocuklarından "sorumluluk öğretme" adı altında kendi kurallarını, kendi çocukluk şemaları doğrultusunda doğru bildiklerini dayatarak itaat beklentilerinin olması oluyor. Bir bireyin sorumluluk alma becerisinin gelişebilmesi için ebeveynlerin çocukları üzerinde itaat kurarak bir yaklaşım kullanmak yerine, çocukların aldıkları kararların sonucuna bağlı olarak kendi kararlarını alabilecek şekilde eğitmek olmalıdır. Ebeveynler çocuklara fırsat tanımalıdırlar. Bir bireyin kendi kendini yöneten, yüksek benlik saygısına sahip, doyumlu bir birey olarak gelişmesi, büyük ölçüde ona sağlanan fırsatlara ve ebeveyn yaklaşımına bağlıdır.

Aksi halde gerçekleştirilen davranış, sorumluluk değil, zorunluluk olmaya başlıyor.

Benim ebeveynlere tavsiyem; çocuklara sorumluluk alma becerisi kazandırmak için, ev içinde onlara uyabilecek küçük görevleri, üzerlerinde kontrol sağlayarak değil, farkındalık yaratıcı, destekleyici ve koşulsuz sevgi içerisinde bir yaklaşım uygulayarak vermeleri olacaktır.

"Özgürlük, sorumluluk demektir Bir çok kişinin özgür olmaya cüret edemeyişinin nedeni de budur" (George Bernard Shaw)